Atrakcje turystyczne

Nazwa budynku została nadana przez okolicznych mieszkańców i nawiązuje do znacznych rozmiarów (ok. 100m2) oraz charakterystycznego koloru ceramicznej, licowej cegły, z której został zbudowany obiekt. W Czerwonej Szopie przez wiele lat mieściła się stacja ratownictwa morskiego – to właśnie tu ratownicy pełnili swoją służbę. Nad głównym wejściem widnieje krzyż maltański, który w Polsce jest symbolem Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa. Krzyż to znak rozpoznawczy Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana znany pod potoczną nazwą Joannitów lub Zakonu Kawalerów Maltańskich i ma prawie tysiącletnią tradycję.

Położone w malowniczym otoczeniu lasów jezioro, do którego prowadzi czerwony szlak turystyczny. Zarówno Dołgie Małe, jak i Dołgie Wielkie są idealnymi miejscami do obserwowania przyrody. Na jeziorach tych znajdują się pomosty widokowe pomagające turystom w obserwacji spokojnej tafli jezior. Jeżeli nie jest się sprawnym piechurem to warto nad jeziora wybrać się rowerem. 

Jezioro Dołgie Małe położone jest około 1 km na południowy-zachód od Jeziora Dołgie Wielkie. Jest najmniejszym z jezior Słowińskiego Parku Narodowego. Zbiornik o stawowym charakterze (bezodpływowy) stanowi jeden z obszarów ochrony ścisłej (zachowawczej) w SPN.

W jeziorze żyją: płocie, okonie, szczupaki, liny, jazgarze, leszcze i słonecznice. Od kilkunastu lat wokół zbiornika obserwuje się żerowiska i żeremia bobrów. Flora jeziora Dołgie Małe nie jest bogata, wyróżnia obecność grzybieni północnych i grążeli żółtych. Jezioro, szczególnie od południa, zarasta płem torfowcowym. Latem w strefie przybrzeżnej w jego toni widoczne są wyraźne smugi sinic.

Położone w malowniczym otoczeniu lasów jezioro, do którego prowadzi czerwony szlak turystyczny. Zarówno Dołgie Wielkie, jak i Dołgie Małe są idealnymi miejscami do obserwowania przyrody. Na jeziorach tych znajdują się pomosty widokowe pomagające turystom w obserwacji spokojnej tafli jezior. Jeżeli nie jest się sprawnym piechurem to warto nad jeziora wybrać się rowerem. 

Jezioro Dołgie Wielkie (156 ha) położone w centralnej części Parku, otoczone borami sosnowymi, nie posiada żadnego dopływu wód powierzchniowych. Jedynie usytuowany na południowym brzegu okresowy dopływ łączący jezioro z „kanałem Długim” umożliwia częściową wymianę wody w zbiorniku. W części południowej płaskie, mineralne dno stwarza dogodne warunki do rozwoju szuwaru trzcinowego, oczeretowego i pałki wąskolistnej. Tutaj też, z pomostu, możemy obserwować roślinność o liściach pływających, m.in. grzybienie białe i grążele. Pomimo żyznego charakteru zbiornika (eutroficznego) i małej przenikalności światła w wodzie, można w jeziorze stwierdzić obecność brzeżycy jednokwiatowej – gatunku, który charakterystyczny jest dla zbiorników o znacznej przezroczystości. 

Ichtiofauna jeziora reprezentowana jest przez płocie, leszcze, szczupaki, słonecznice, jazgarze, węgorze. Na północnym brzegu znajduje się noc legowisko kormoranów a na wschód od pomostu widać imponujących rozmiarów żeremie bobrów. Jezioro objęte jest ochroną ścisłą

Jezioro Gardno, ósme co do wielkości jezioro w Polsce, położone jest w strefie przybrzeżnej Bałtyku i w odróżnieniu od Łebska jest pochodzenia polodowcowego. Jego dno jest płaskie, ze znacznymi ilościami mułów i osadów. Do jeziora wpływa rzeka Łupawa, która przepływając przez zbiornik opuszcza go w miejscowości Rowy, gdzie uchodzi do Bałtyku. Jezioro otacza szeroki pas oczeretów, dochodzący miejscami do 200 m szerokości.

Oprócz dosyć dużej powierzchni wyróżnia się niewielką głębokością. Okresowy napływ wód morskich, wpychanych w koryto Łupawy najczęściej w okresach jesienno-zimowych sztormów (tzw. cofka) prowadzi do zmiany warunków siedliskowych. Zasolenie wód w jeziorze wzrasta, stąd obecność w nim organizmów morskich. Z gatunków ryb, które zasługują na szczególną uwagę, należy wymienić kozę oraz piskorza. Ponadto w jeziorze można obserwować minoga rzecznego, który okres dorosłego zycia spędza w morzu a w celach rozrodu migruje do rzek. Zbiornik ze względu na swą rozległość i płytkość jest obszarem o wyjątkowym znaczeniu dla ptaków wodnych i błotnych. Ochronie ścisłej na jeziorze podlega Wyspa Kamienna o pow. 0,6 ha oraz północno-wschodnia część jeziora - „Gardnieńskie Lęgi” - o pow. 460 ha.

Łebsko jest jeziorem słonawo wodnym. Różnica poziomów pomiędzy jego lustrem wody a wodą w morzu wynosi zaledwie 9 cm, co przyczynia się do tzw. cofki, czyli wlewania się wód morskich do jeziora. Zjawisko mające miejsce zwykle podczas sztormów, wywiera wpływ na florę oraz faunę jeziora.

Wschodnie brzegi zbiornika, położone najbliżej połączenia z morzem, porastają łąki z roślinnością słonolubną, czyli halofitową. Do najciekawszych gatunków roślin obserwowanych na tych łąkach zalicza się świbkę morską i mlecznika nadmorskiego. W Łebsku, obok ryb słodkowodnych, można spotkać gatunki typowo morskie, jak śledź lub stornia, a także dwuśrodowiskowe, np. troć wędrowną.

Wieś sołecka w gminie Smołdzino, przy zachodnim brzegu jeziora Łebsko, na terenie Parku. Nazwa pochodzi od zapisywanego w różny sposób nazwiska (Klek, Kluck, Klich, Klik), które powstało od wyrazu pospolitego kluka oznaczającego jarzmo wołu, zakrzywioną laskę będącą atrybutem wsi sołeckiej, zakrzywiony duży nos, klamkę u drzwi lub zakręt drogi. Zgodnie z miejscową tradycją, wieś wykształciła się z małych zagród zamieszkałych przez Kluków (Kleków, Klików itd.). Tradycja ta jest w zasadzie zgodna z przekazami historycznymi. Wieś powstała pod koniec XVII lub na początku XVIII w. na miejscu lub w pobliżu folwarku Otok (Wottok, Wittock), który założyli właściciele Smołdzina, Tessenowie (z czasem osada Otok zanikła, a jej nazwa przetrwała jako określenie jednej z łąk). W XVIII w. Kluki składały się z: Kluk Smołdzińskich (Schmolsiner Kluken), które stanowiły centrum administracyjne i były siedzibą sołtysa; kolonii Pawełki (Pavelken); Kluk Żeleskich (Selensche Kluken, nazwa miejscowa Zapotok) założonych na gruntach majątku Żelazo oraz Kluk Ciemińskich (Zemminer Kluken, nazwa miejscowa Ciemińsko), założonych na gruntach majątku Ciemino. Wszystkie części posiadały nieregularny układ zabudowy dostosowany do warunków terenowych. Po roku 1909 Kluki Smołdzińskie były już przedstawiane na mapach jako ulicówka. Przez dużą część swojej historii wieś pozostawała w izolacji, co sprzyjało zachowaniu miejscowej tradycji i języka. Otwarcie na świat, w tym także na wpływy kultury niemieckiej i późniejszą intensywną germanizację, nastąpiło wraz z budową drogi bitej do Smołdzina w roku 1863. W 1945 r. we wszystkich częściach Kluk żyło 660 mieszkańców (97 domów). Kluki Żeleskie i Ciemińskie oraz kolonia Pawełki przestały istnieć w wyniku powojennych wysiedleń ludności oraz późniejszych dobrowolnych wyjazdów do Niemiec w latach 1971-1975. W obecnych Klukach (dawne Kluki Smołdzińskie) znajduje się Muzeum Wsi Słowińskiej, w którym chronione są zabytki budownictwa ludowego z regionu słowińskiego

Jedna z niewielu latarni polskiego wybrzeża Bałtyku, która jest oddalona od skupisk ludzkich, położona w odległości około kilometra od brzegu. Latarnia zbudowana z czerwonej cegły znajduje się na szczycie najwyższej (56 m n.p.m.) zalesionej wydmy w Słowińskim Parku Narodowym. Prowadzi do niej niebieski szlak turystyczny.

Latarnię morską w Czołpinie zaprojektował niemiecki inżynier E. Kummer w 1872 r. Wieża zbudowana jest na okrągłej, kamiennej podstawie o średnicy 7 m. Zwężający się ku szczytowi walec ma wysokość 25,2 m. Do lat 30 XX w. źródłem światła był olej, który następnie zastąpiono energią elektryczną. Do dziś latarnia pełni funkcję orientacyjną a zasięg światła wynosi 22 Mm, tj. ok. 40 km.

Latarnia nie została zniszczona podczas II wojny światowej. Funkcjonowała od 15 stycznia 1875 r. do jej początku. Ponownie uruchomiono ją 7 grudnia 1945 r. a od 1994 r. została udostępniona do zwiedzania. Latarnia morska oraz tzw. „Osada Latarników” są wpisane do rejestru zabytków.

Położona w odległości ok. 900 m od latarni morskiej w Czołpinie zabudowa została nazwana przez miejscową ludność „Osadą Latarników” lub „Domem Latarników”. Przez lata tę trasę codziennie pokonywali latarnicy, którzy podtrzymywali światło latarni. Osadę w 1871 t. tworzył dwukondygnacyjny budynek mieszkalny z 4 mieszkaniami oraz budynki gospodarcze. Swoje pierwotne funkcje obiekty pełniły aż do okresu międzywojennego, kiedy zelektryfikowano latarnię morską.

Całość wzniesiono z czerwonej cegły, zachodnia ściana domu została dodatkowo pokryta łupkiem mineralnym, odpornym na działanie silnych wiatrów. Obiekt odrestaurowano na potrzeby ekspozycji przyrodniczo-kulturowej SPN.

Z geograficznego punktu widzenia jest to wzgórze o wysokości 115 m n.p.m. natomiast z historyczno-kulturalnego punktu widzenia jest to góra zwana też świętą górą. Obecnie na szczycie wzgórza znajduje się wieża widokowa, do której prowadzi niebieski szlak turystyczny. Warto wybrać się na Rowokół latem ponieważ szlak prowadzi przez tereny leśne dając schronienie przed promieniami słońca. 

Temu punktowi, górującemu na okolicą, od dawna przypisywano szczególne, magiczne znaczenie. Już w czasach pogańskich na jego szczycie znajdowała się mała świątynia ku czci boga Swarożyca, przy której co noc rozpalano ognisko wskazujące rybakom drogę do pobliskiego portu. Na jej miejscu, w początkach średniowiecza, wybudowano kaplicę pod wezwaniem św. Mikołaja – patrona rybaków, marynarzy i piratów. Słynęła ona z cudownego obrazu i była ośrodkiem kultu maryjnego, podobnie jak niedalekie wzniesienia Góry Chełmskiej oraz Świętej Góry w Polanowie. Światła zapalane na szczycie wieży wznoszącej się nad kaplicą, tak jak ogniska za czasów pogańskich, pełniły rolę latarni morskiej.

W obrębie masywu Rowokołu poprowadzono atrakcyjną ścieżkę przyrodniczą, pozwalającą na zapoznanie się z bogactwem przyrodniczym oraz historyczno-kulturowym wzniesienia wraz z jego najbliższym otoczeniem.

Na nizinie Gardnieńsko-Łebskiej, położonej w strefie wilgotnego, a więc obfitego w opady atmosferyczne, klimatu nadmorskiego, rozwinęły się rozległe torfowiska. Jedno z nich – Wielkie Bagno – położone jest pomiędzy ujściowym odcinkiem rzeki Łeby a południowym brzegiem Jeziora Łebsko. Należy do charakterystycznych dla strefy przybrzeżnej Bałtyku tzw. kopułowych torfowisk wysokich. W ich wnętrzu, pod pokrywą złożoną z żywych roślin, zgromadzone są ogromne ilości wysyconych wodą, martwych szczątków organicznych (torfu). Znajduje się tu duża ilość kwasów humusowych o pH w granicach 3-4 i jednocześnie minimalna ilość związków mineralnych.

Przyrost na grubość pokładów torfu wysokiego odbywa się bardzo wolno i wynosi zaledwie 1-3 mm na rok. Miąższość jego złóż w rejonie Wielkiego Bagna waha się w granicach 3-8 m. Skład roślin bałtyckich torfowisk wysokich, ze względu na specyficzną ekologię tego typu ekosystemów i ich geograficzne położenie, jest bardzo charakterystyczny. Najważniejszą rolę odgrywają w nich nisko rosnące liczne gatunki mchów torfowców, które stanowią zasadniczą część masy torfu. Ponad nimi wykształca się skąpa w gatunki (skrajnie niekorzystne warunki do życia) warstwa zielnych roślin kwiatowych i krzewinek. Można tu spotkać m. in. żurawinę błotną, modrzewnicę zwyczajną, wrzosiec bagienny, wełniankę pochwowatą a także rosiczki – rośliny „owadożerne”, które uzupełniają niedobory azotu w siedlisku łowiąc i „trawiąc” drobne owady.

Wydma Czołpińska to wyróżniająca się krajobrazowo, rozległa forma terenu o urozmaiconej rzeźbie. W jej obrębie fragmenty dwóch typów wydmowych zbiorowisk roślinnych przeplatają się z powierzchniami pozbawionymi roślinności. Białymi nazywamy takie postacie wydm, które utworzone są przez dwa odporne na zasypywanie gatunki traw, pospolitą – piaskownicę zwyczajną i rzadszą – wydmuchrzycę piaskową. Między źdźbłami tych traw powierzchnia gruntu pozostaje odkryta i piasek wydmowy, który może być jeszcze przemieszczany przez wiatr, jest wyraźnie widoczny. Wydmy szare porasta roślinność w typie niskiej murawy, w której dominuje gęsto kępkowa trawa – szczotlicha siwa. Grunt pokrywa tu mniej lub bardziej zwarty kobierzec porostów i mszaków oraz ciemnosina warstewka gromadzącej się próchnicy. Powierzchnia takiej wydmy zostaje utrwalona i ruch ziaren piasku ustaje. Połacie wydmowe pozbawione roślinności nazywamy wydmami ruchomymi. W ich obrębie piasek przemieszcza się swobodnie, dzięki czemu rzeźba powierzchni obfituje w różnorodne, nietrwałe mikroformy. Wśród takich wydm występują również wyraźnie wzniesione ponad przeciętny poziom, pokryte roślinnością stożkowate pagórki lub kopce zwane ostańcami deflacyjnymi. Są to formy, które nie poddały się niszczącemu działaniu wiatru, ponieważ występująca w ich wnętrzu gęsta i skomplikowana sieć organów podziemnych roślin wiąże i utrzymuje piasek w miejscu.

W przeszłości tutejsze ruchome piaski zasypały wioskę o nazwie Łączka. Pamięć o tym wydarzeniu pozostała w nazwie  najsłynniejszej z ruchomych wydm Słowińskiego Parku Narodowego. Ma ona kształt półksiężyca z ramionami wyciągniętymi w kierunku wschodnim. Wydma wędruje na wschód ze względu na dominujące wiatry zachodnie. Jej stok dowietrzny (zachodni) jest długi i łagodny, zawietrzny (wschodni) stromy i krótki. Przy wietrze wiejącym z prędkością 5 m/s (18 km/h) zaczyna się ruch wydmy.  Ziarenka piasku toczone przez wiatr wędrują na wschód, gdy dojdą do stoku zawietrznego, gwałtownie osypują się w dół. W ten sposób wydma wędruje, przesuwając się nawet o kilkanaście metrów na rok. W tym czasie zasypuje wszystko, co spotka na swej drodze. Po wejściu na Wydmę Łącką widać, że jej południowa część zasypuje las olchowy. Wysokość tej najrozleglejszej wydmy ruchomej zależy od siły wiejących wiatrów i waha się między 30 a 42 m n.p.m. Latem i wiosną, kiedy wiatry są słabsze, wędruje wolniej, ale przyrasta na wysokość. Jesienią i zimą, kiedy wieją silne wiatry sztormowe, wędruje szybciej, ale jest niższa. W czasie wędrówki można zaobserwować zjawisko „kurzenia” wydmy i posłuchać jej „śpiewu”, czyli dźwięku wydawanego przez pędzący wraz z wiatrem piasek. Łącka jest częścią ponad 500 ha kompleksu wydm ruchomych.  Uroczysko to, nazywane od koloru tworzącego go piasku białymi górami, jest unikatowe na skalę europejską. Wydmy to nie tylko piasek, ale także rośliny i zwierzęta zyjące na nich, ze względu na suche, jałowe i ruchome podłoże. Życie w tych warunkach wcale nie jest łatwe. Tak trudne warunki wytrzymuje niewiele gatunków roślin. Pionierem wśród nich jest piaskownica zwyczajna – trawa, która swoimi długimi korzeniami stabilizuje wydmę i stwarza lepsze warunki dla innych, nielicznych roślin. Niewielka różnorodność roślin wpływa na małą różnorodność świata zwierzęcego. Na wydmach ruchomych nie zakładają gniazd żadne ptaki. Te, które można tu spotkać, zalatują jedynie z sąsiednich lasów, plaży i zagłębień międzywydmowych. Przy odrobinie szczęścia można spotkać jelenie, sarny czy dziki, dla których wydmy są etapem w wędrówce a nie miejscem stałego przebywania. Niejednokrotnie ze szczytu Łąckiej można obserwować bielika, ptaka ściśle związanego ze środowiskiem wodnym. Jezioro  Łebsko jest miejscem, gdzie zdobywa pokarm a w pobliskich lasach mierzei corocznie przystępuje do gniazdowania.

Wyrzutnia wchodziła w skład niemieckiego doświadczalnego ośrodka rakietowego funkcjonującego na Mierzei Łebskiej w latach 1941-1945. W ośrodku prowadzono próby z rakietowymi pociskami przeciwlotniczymi typu Feuerlilie i Rheintochter oraz z rakietą balistyczną Rheinbote. Po wojnie, w latach 1967-1974, istniała w tym miejscu Stacja Sondażu Rakietowego Atmosfery. Pracowano w niej nad prototypami polskich rakiet meteorologicznych Meteor, które służyły do badania górnych warstw atmosfery. Obecnie na terenie wyrzutni znajduje się muzeum z bogatą ekspozycją dotyczącą realizowanych tutaj programów rakietowych. 

Głównym punktem tej części dawnego ośrodka doświadczalnego jest stanowisko startowe rakiet Rheintochter - betonowy lej o średnicy górnej 8m, w którym obecnie umieszczony jest model rakiety. Kilkadziesiąt metrów na wschód od wyrzutni stoi powojenna hala montażowa z ekspozycją poświęconą polskiemu programowi rakietowemu Meteor (tablice informacyjne, modele rakiet). Z oryginalnych obiektów niemieckiego ośrodka doświadczalnego zachował się budynek stanowiska obserwacyjnego oraz inny, mniejszy budynek o nieustalonym przeznaczeniu, w którym urządzono wystawę fotografii. Przed wejściem do muzeum stoją dwie betonowe podstawy urządzeń radiolokacyjnych. Na placu przed bramą widoczny jest zarys fundamentów hali montażowej. Fundamenty drugiej, większej hali znajdują się w lesie, na zachód od placu.

Podmiot zewnętrzny prowadzący obsługę ruchu turystycznego na terenie obiektu: Spółka Cywilna STAMIR z siedzibą w Łebie; tel. 500 081 960, 59 8661 912, 
https://www.lebskiserwisturystyczny.pl/oferujemy/zwiedzanie-muzeum-wyrzutni-rakiet/

Historia tego obszaru ściśle związana jest z okresem ostatniego zlodowacenia i późniejszych zmian klimatu. Początkowo, po ustąpieniu lądolodu, pojawiła się na tym terenie tundra mszysto-porostowa, przekształcająca się kolejno w tundrę krzewiastą, lasotundrę i wielogatunkowe lasy mieszane, typowe dla umiarkowanej strefy klimatycznej. W okresie od 8 do 5 tys. lat temu panowały tu lasy liściaste z dębem, lipą, wiązem i jesionem, powoli zmieniające się w jednogatunkowe lasy dębowe, a następnie dębowo-bukowe i bukowe, co miało miejsce około 2,5 tys. lat temu. Kilkaset lat później rozpoczęła się ekspansja sosny, która trwa do dziś. Potwierdzają to przeprowadzone badania palinologiczne (analiza występowania pyłków roślin w glebie i torfie) oraz datowanie metodą wykorzystującą izotop węgla C14.

Świadkami historii przemian szaty roślinnej są także okresowo wymywane przez fale pnie potężnych drzew, dobrze zakonserwowane słoną wodą Bałtyku. Pnie i gleby kopalne można zaobserwować na całym polskim wybrzeżu. Bałtyk odsłania takie pozostałości w różnych miejscach, ostatnio coraz częściej, z uwagi na podnoszenie poziomu wód i ciągłe ruchy skorupy ziemskiej.

Reliktowy, ponad 200-letni las bukowy i dębowo-bukowy można współcześnie podziwiać w Słowińskim Parku Narodowym na przykład na ścieżce przyrodniczej „Klucki Las”, która prowadzi przez obszar ochrony ścisłej „Klukowe Buki” a prawie 200-letnie sosny na ścieżce „Światło Latarni” w Czołpinie.